vrijdag 3 april 2015

Hartcoherentie: Hartslag en ademhaling in sync – een effectieve meditatie

Als hartslag en ademhaling “in sync” zijn heet dat hartcoherentie. Dat kun je trainen en het schijnt een krachtige vorm van meditatie of mindfulness te zijn. Met je iPhone kun je je hartslag meten, en er zijn apps die je helpen je hartslag en ademhaling met elkaar in sync te krijgen. In dit artikel meer informatie en een review over de beste App.
Naar het verschijnsel hartcoherentie is vanaf de jaren negentig veel onderzoek gedaan. Verderop meer over de wetenschappelijke positieve effecten. Bij mij werkt het in ieder geval heel goed, ik wordt er ontspannen en tegelijkertijd alert, present en helder van, als een korte maar krachtige meditatie. Het gaat een stuk verder dan alleen op je ademhaling letten, het grijpt diep in op je hele lichaam en geest, ook wetenschappelijk gezien.
Ik heb verschillende apparaten en Apps voor hartcoherentie uitgeprobeerd, maar ik vond de app HeartRate+ verreweg de beste, en de goedkoopste: die is 4 euro, en andere apparaten kosten vaak honderden euro’s.
Je hartslag wordt gemeten door je vinger op de camera te leggen. Een hartslag is nooit constant: vlak na het inademen gaat-ie bijvoorbeeld omhoog, vlak na het uitademen omlaag. In die variatie valt normaliter geen patroon te ontdekken, dan gaat je hartritme  alle kanten op. Naarmate je rustiger gaat ademhalen kan je hartslag meer in sync komen met je ademhaling en kan er een regelmatig golfpatroon ontstaan, dat op allerlei manieren – gedeeltelijk wetenschappelijk bewezen en gedeeltelijk nog niet verklaard – heilzaam werkt. Deze coherentie is er normaliter niet, ook niet bij een rustige ademhaling, je moet er moeite voor doen. Spontaan kan het soms ook (even) optreden, bijvoorbeeld bij kinderen die met een geliefd huisdier spelen, of bij gevoelens van liefde. Het is dus niet alleen de ademhaling – het is ook de timing daarvan en de focus op positieve gevoelens (niet gedachten). Of wordt het nu al te zweverig?
hartcoherentie hartslag ademhaling
hartcoherentie hartslag ademhaling
hartcoherentie hartslag ademhaling
In de oudste medische tekst die er is, het ongeveer 2500 jaar oude The Yellow Emperor’s Classic on Internal Chinese Medicine wordt al gesproken over de relatie tussen de ademhaling en de hartslag. De oude Chinezen waren van mening dat gezondheid ontstaat door de harmonie tussen ademhaling en bloedcirculatie.
Maar zonder die app is dat allemaal moeilijk te oefenen en te controleren. Andere apps en apparaten die ik probeerde waren allemaal erg onduidelijk. In HeartRate+ is alles gelukkig heel simpel en duidelijk: je volgt de ademhalings-aanwijzer, en je ziet meteen het coherentie-resultaat in een grafiekje:
Je kan verschillende ademhalingspatronen uitproberen, omdat bij de één 7 seconden beter werkt, en bij de ander bijvoorbeeld 10. Kort inademen en lang uitademen – dat kan je ook allemaal afstellen. Bij mij staat het ding op “basic relax” en op 10 seconden. In al die andere Apps en apparaten kon dit om te beginnen al niet, en dat lijkt me toch de basis.

Websites over hartcoherentie

Er zijn best wel veel slechte websites met zweverige of ontoegankelijke teksten over dit onderwerp. Een van de beste teksten over hartcoherentie staat gek genoeg op Skepsis.nl, waar ze het allemaal kwakzalverij vinden. Maar die vinden mindfulness en meditatie waarschijnlijk ook grote onzin. Hieronder uit andere bronnen nog een aantal overtuigende citaten:

Hartcoherentie: wat vind de GGZ ervan?

De sleutel tot beïnvloeden van de hartcoherentie is niet positief denken, maar positief voelen en daarvoor kunnen we putten uit het emotionele geheugen (Sel-00). Het beroemde Heartmath instituut ontwikkelde feedback apparatuur en methodieken om positieve gevoelens op te roepen en daarmee de hartcoherentie te trainen (Pad-98, Chi-98, -99, -00, -01, -02, -xx).
Een snelle en effectieve manier gaat in drie stappen:
  1. Sluit je ogen en adem regelmatig
  2. Verplaats je aandacht naar je hart en voel hem kloppen. Concentreer en stel vast of je hem beter voelt wanneer je in- of uitademt
  3. Denk vervolgens aan iemand waar je blij voor kunt zijn of blij van wordt en ga terug naar een situatie waarin dat ook gebeurde. Beleef opnieuw deze situatie en voel die blijheid. Probeer het vast te houden
Gevoelens van liefde, onbezorgdheid, oprechte waardering, etc. lijken het beste te werken. Deze psychofysiologische techniek is veel effectiever gebleken dan klassiek mediteren of positief denken (McC-02b). Veel mensen beginnen met deze techniek zodra ze wakker worden en herhalen deze tijdens stressvolle gebeurtenissen. Ze proberen het gevoel zolang mogelijk vast te houden zodat het lichaam zich in kan stellen op een hoge hartcoherentie.

De resultaten van hartcoherentie

Dit mooie verhaal zou weinig waard zijn als deze in praktijk niet op wetenschappelijke wijze getoetst zou zijn. Een onderzoek uit 1998 wees uit dat een interventie van 30 dagen van emotiemanagement zoals voorheen beschreven, de cortisol (stresshormoon) niveaus met 23% deed dalen en de DHEA (opbouwende hormoon) met 100% deed stijgen (McC-98). Zo is verlaging van de bloeddruk waargenomen (McC-XXb), daling van depressie symptomen bij hartpatiënten (Lus-02), een verbetering van de levenskwaliteit bij diabetespatiënten (McC-00). Algemene verbeteringen van de gezondheidsindicatoren zijn terug te vinden in talloze casus verslagen bij onder ander hartkloppingen, chronisch vermoeidheidsyndroom, fibromyalgie, HIV patiënten, fobieën, depressies, posttraumatische stress syndroom, etc. (McC-XXc). Uit onderzoek bij diverse grote organisaties onder duizenden managers blijkt deze vorm van emotiemanagement positieve gevolgen te hebben op productiviteit, personeelstevredenheid en communicatieve effectiviteit (Bar-97, -99a, -99b). Ook zijn er onderzoeken verricht bij kinderen (Arg-xx), tieners (McC-99) en studenten (McC-00b). Zij konden allen beter functioneren in de groep, beter concentreren en hadden minder last van examenvrees.


Coherence is a higher order function than relaxation. Relaxing has to do with being away from our selves, while coherence is about being present. Choosing to be more from the heart.
Clinical studies show that being in this coherent state has a lot of benefits:
  1. Blood Pressure in Hypertensive Employees (HP), 20% reduction in diastolic and systolic blood pressure
  2. Diabetes (LifeScan division of J&J), 30% increase in quality of life metrics; 1,1% reduction in HbA 1c in Type 2 diabetes
  3. Congestive Heart Failure (Stanford Hospital), 14% improvement in functional capacity
  4. Heart Arrhytmias (Kaiser Permanente), 75% of patients had significantly fewer episodes of atrial fibrillation and 20% were able to stop medication altogether
  5. Asthma (Robert Wood Johnson Medical School), over 50% of patients experienced a decrease in airway impedance, symptom severity and medication consumption

The Energetic Heart connection

The heart radiates a rhythmic electromagnetic field with every heartbeat. This electromagnetic field of the heart is 5000 times stronger than that of the brain, and measurable up to 3 feet away from the body.
An example: a mother’s brainwave is synchronised with her baby’s heartbeat when she pays attention to him, but without touching him. Distraction from the baby takes the synchronization away. In a same kind of experiment, two people stand five feet apart, and subject two’s brain- waves synchronise with the heartbeat of subject 1. The hearth rhythms of dog and boy synchronise when love is sent, while they are in separate rooms. A horse and her rider also show the same synchronisation in coherence. 
The ionosphere around our planet, that protects us from the solar wind etc., is a plasma layer of highly charged ions. There are a series of resonant frequencies between the ionosphere and the planet, called the Schuman Resonances, which start at 7.8 Hz, the exact frequency of human brainwave. The rest of the frequencies overlap with other human brainwave or heart wave activity.
An intention from a coherent heart goes out like a radio wave and resonates with the earth’s geomagnetic field to create more coherence in the environment.
Collective amplification of focussed Heart Coherence occurs in groups with social and emotional resonance (people who like each other), and creates a self-reinforcing field of emotional energy which amplifies and increases beneficial effects.
When we become more coherent ourselves, we can create social coherence, and lead the world to be globally coherent.
hartcoherentie harslag en ademhaling
Is toch niet zweverig? En interessant toch?

De oorsprong van Hartcoherentie-onderzoek

The origins of heart coherence research can be traced back to the Institute of HeartMath (IHM), a research group located on the West Coast of the US in the early nineties. The research focus at that time was on investing the physiological correlates of both positive and negative emotional states.
Using many physiological measures (EEG, skin conductance, heart rate, etc.) they found that emotional states tend to be reflected in the patterns of the heart rate variability waveform (American Journal of Cardiology, 1995).

Van Wikipedia:

In 2013 Elliott and colleagues discovered the presence of the Valsalva Wave in the brain. Heretofore, it was understood that the brain micro-manages blood flow for purposes of neurologic constancy.
Here it was seen that the brain responds to the presence of the Valsalva Wave by generating electrical waves that are approximately 10 times larger than the amplitude of brainwaves in the functional bands, i.e., delta, theta, alpha, and beta.
if we are not breathing slowly, deeply, and rhythmically, low threshold muscle motor units will remain flexed and the body will remain relatively stiff and inflexible. Low threshold muscle motor units include those of the vascular system.
Coherent breathers report that the practice results in an unusual sense of internal quiet and calm.

Tenslotte nog twee links

Geen opmerkingen:

Een reactie posten